Gan là cơ quan chịu trách nhiệm chuyển hóa và thải độc, đặc biệt đối với những người phải dùng thuốc trong thời gian dài như thuốc giảm đau, thuốc kháng sinh, thuốc điều trị bệnh mạn tính… Khi lượng thuốc tích tụ quá nhiều, tế bào gan dễ bị tổn thương, dẫn đến suy giảm chức năng gan và kéo theo nhiều hệ lụy cho sức khỏe. Vì vậy, chủ động chăm sóc gan đúng cách là điều rất quan trọng để cơ thể hoạt động ổn định và tránh được các biến chứng lâu dài.
Nhiều người thường nghĩ rằng chỉ cần uống thuốc theo đơn là đủ, nhưng thực tế gan mới là “chiến sĩ thầm lặng” phải làm việc liên tục ngày đêm để chuyển hóa mọi hoạt chất. Khi gan yếu đi, khả năng đào thải độc tố giảm sút khiến cơ thể dễ mệt mỏi, nóng trong, nổi mẩn, rối loạn tiêu hóa hoặc thậm chí men gan tăng cao. Vì thế việc tìm hiểu phương pháp bảo vệ gan là điều cần thiết, đặc biệt với người dùng thuốc kéo dài, người cao tuổi hoặc người có bệnh nền.
1. Uống đủ nước để hỗ trợ gan thải độc
Nước đóng vai trò quan trọng giúp gan hoạt động trơn tru. Khi cơ thể thiếu nước, quá trình lọc và đào thải các chất cặn bã trở nên chậm lại, tạo thêm áp lực lên gan. Vì vậy, hãy duy trì thói quen uống từ 1,5 – 2 lít nước mỗi ngày. Ngoài nước lọc, bạn có thể bổ sung thêm nước trái cây tươi hoặc các loại trà thảo mộc giúp thanh lọc nhẹ nhàng cho cơ thể. Một số gia đình lựa chọn nước sâm cho trẻ em để bổ sung dưỡng chất cho con nhỏ, nhưng người lớn cũng có thể tham khảo các loại thức uống từ thảo dược, miễn là chọn sản phẩm rõ nguồn gốc.
2. Điều chỉnh liều dùng và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ
Một trong những nguyên tắc bảo vệ gan là dùng thuốc đúng liều. Tuyệt đối không tự ý tăng liều, giảm liều hoặc dùng nhiều loại thuốc cùng lúc mà không có hướng dẫn chuyên môn vì điều này có thể làm gan “quá tải”. Khi gặp tác dụng phụ như đầy bụng, nổi mẩn, mệt mỏi kéo dài, hãy thông báo ngay cho bác sĩ để được điều chỉnh phác đồ phù hợp.
3. Bổ sung thực phẩm hỗ trợ gan
Chế độ ăn uống quyết định lớn đến sức khỏe gan. Những nhóm thực phẩm nên ưu tiên gồm:
Rau xanh đậm (cải xoăn, bông cải) giúp tăng hoạt động men gan.
Trái cây giàu chất chống oxy hóa như cam, táo, việt quất.
Các loại hạt giàu omega-3 giúp giảm viêm và cải thiện chuyển hóa mỡ.
Nghệ, tỏi, gừng – những gia vị có khả năng chống oxy hóa mạnh, giúp tế bào gan khỏe mạnh hơn.
Bên cạnh thực phẩm tự nhiên, nhiều người lựa chọn thêm sản phẩm chăm sóc sức khỏe từ nhân sâm. Chẳng hạn, nước hồng sâm hàn quốc hộp 30 gói được nhiều người xem như giải pháp bồi bổ cơ thể, tăng sức bền và giảm cảm giác mệt mỏi – một biểu hiện thường gặp khi chức năng gan suy giảm. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng thực phẩm bổ sung không thay thế thuốc điều trị và không nên dùng quá liều.
4. Hạn chế rượu bia và thuốc lá
Rượu bia là “kẻ thù lớn” của gan, đặc biệt đối với người đang phải dùng thuốc mỗi ngày. Khi uống rượu, gan phải ưu tiên thải độc cồn trước, khiến thuốc tích tụ lâu hơn và tăng tác dụng phụ. Thuốc lá cũng làm giảm khả năng tái tạo tế bào gan. Vì vậy hãy cắt giảm tối đa, thậm chí ngừng hoàn toàn rượu bia trong giai đoạn điều trị bệnh.
5. Duy trì cân nặng hợp lý và vận động nhẹ nhàng
Thừa cân khiến chất béo tích tụ trong gan, lâu dài dẫn đến gan nhiễm mỡ và giảm hiệu quả chuyển hóa thuốc. Bạn có thể cải thiện bằng cách:
Đi bộ 30 phút mỗi ngày
Tập hít thở sâu
Thực hiện các bài tập nhẹ nhàng như yoga, giãn cơ
Những hoạt động này không chỉ giúp gan khỏe hơn mà còn tăng cường sức đề kháng tổng thể.
6. Ngủ đúng giờ để gan được nghỉ ngơi
Gan thực hiện quá trình thải độc mạnh nhất vào ban đêm. Việc thức khuya thường xuyên sẽ làm gián đoạn chu trình này và khiến gan không kịp phục hồi. Hãy cố gắng ngủ trước 23 giờ và giữ giấc ngủ sâu để gan “tái tạo năng lượng” sau một ngày hoạt động liên tục.
7. Khám sức khỏe định kỳ và kiểm tra men gan
Nếu bạn là người dùng thuốc lâu dài, nên kiểm tra chức năng gan 3–6 tháng một lần để theo dõi sự thay đổi của men gan, mỡ gan và các chỉ số liên quan. Việc phát hiện sớm sẽ giúp điều chỉnh thuốc kịp thời và hạn chế biến chứng nguy hiểm.
Kết luận
Việc chăm sóc gan không phải là điều xa xỉ, mà là nhu cầu thiết thực đối với những ai phải dùng thuốc hàng ngày. Một chế độ dinh dưỡng hợp lý, thói quen sinh hoạt lành mạnh và lựa chọn sản phẩm hỗ trợ uy tín sẽ giúp gan khỏe mạnh hơn và giảm gánh nặng thải độc. Nhiều người còn ưu tiên tặng người thân các set quà tết có chứa sản phẩm tốt cho gan và sức khỏe nói chung như một cách chăm sóc tinh tế và thiết thực.
